DURAK KÖYÜ

HALK KÜLTÜRÜ

Her halkın gelenek göreneklerini ,örf adetlerini, duygu ve düşüncelerini, mili kimliğini yansıtan bir unsundur. Bir topluluğun duygu ve düşüncesi, örf ve adetleri , gelenek ve görenekleri, maddi ve manevi değerleri, sanat eserleri, düğünü, türküleri, oyunları topluluğun kültürüdür. Topluluk halinde yaşayan insanların düğünleri, türküleri, folkloru, oyunları,asker uğurlamaları, yemekleri, akşam sohbetleri halkın kültürünü oluşturur. Halk kültürü kuşaktan kuşağa aktarılarak gelen değerlerimizdir. Halk kültürü toplumun duygusunu , düşüncelerini, hayallerini,geleneğini,göreneğini,dini görüşünü , dünya görüşünü yansıtır. Halkların kültürleri birleşirse mili kültürümüzü oluşturur.

EV YAPMA - AYRI EV OLMA

Baba ocağından ayrılmak, kendine ait bir ev sahibi olmak kolay değildir.Ayrı ev olmanın zorlukları vardır.Evlenen genç kendine ev yapabilmesi için , babasının ve anasının iznini almalıdır.Baba ölmüşe ayrılma küçük kardeşin evlenmesine kadar beklenir.Eğer evde küçük kardeşler varsa ve ayrılınca onlar rezil olacaklarsa ayrılma olmaz. Ev yapacak gencin biraz parası olmalıdır.Gerçi köyümüz insanları ev yapan ile düğün yapana Allah yardım eder derler.Köylülerimizde ev yapana yardım eder.

Babanın ,ananın oğullarını ayırmaya gönülleri olmuşsa ev yapmak için hazırlıklar başlar.Ev için gerekli olan taş meralardan kazılır.Eve kullanılacak ağaçlar ormandan kesilir.Ev yapmada kullanılacak malzemeleri hazırlarken , köylüler akrabalar ev yapacak olana yadım derler. Ev yapımına başlanmadan önce ustalar, ameleler ayarlanır.Evin bünnezi (temeli) dua okunarak atılır. Ev yapacak olanın maddi durumu iyi ise kurban kesilir.Ustalar besmele ile temele ilk taşı koyarlar ve inşaat başlamış olur.

Köyümüzde eskiden evler çamur kullanılarak yapılırdı. Şimdiki evler betonarme evler.İnşaata çalışanlar, iç ustası , dış ustası işçiler çamurcu, helikçi, taşçı gibi görev bölümü yaparlar.Evlerin planı bellidir, köyde herkes aynı plan üzerine ev yaparlar. Köyümüzdeki evler iki katlıdır. Birinci kat geniş bir havlu, ağır, samanlık, odunluktan oluşur. İkinci kat ;genişçe bir sufa ve sufaya açılan dört odadan oluşur. Köyümüzdeki evlerin iki giriş kapısı vardır. Birinci kat ve ikinci kata girilen iki kanatlı ana giriş kapısı, bu kapıya porta kapı denir. Yalnız ikinci kata ait tek kanatlı kapıya dul kapı denir. Porta kapı evin batısında, dul kapı evin doğusunda bulunur. Ustalar 50 Cm yüksekliğinde duvar ördükten sonra ,örülen duvarın üstüne hatıl dolaşırlar. Duvar 50 cm yükselince buna destur denir.Hatıl ,ladin ağacının balta ile yontulmasından olur.Hatıllar duvarın dışına ve içine yüz olur. Hatılları bir birine beleşekle bağlarlar. Beleşeğe, gaburda denir.Ustalar hatılın üstüne taş örmeye devam ederler. Her 50 cm de hatıl konur. Taşların arası helik ve çamurla doldurulur. Birinci kat bittikten sonra döşe ağaçları döşenir.İkinci katın yapımına başlanır.İkinci kat bittikten sonra üst ağaçları 30 cm aralıkla döşenir.Üst ağaçlarının üstüne sıkça pardı döşenir. Veya pardı yerine tahta döşenip çakılır. Evin çatısı yapılır. Eskiden çatı yerine toprak dam olurdu.

Ev inşaatı bitince ustalar balkona askı asarlar. Evin bittiğini yüksek sesle ilan ederler. Akrabalar, komşular eve bakmaya gelirler. Ustalar evin bittiğini şu sözlerle duyururlar ;

Allah ,Allah ermeyen ersin ,

Görmeyen görsün

Oğluyla ordu, kızıyla komşu olsun.

Dağda davarı kışlasın,

Ovada harmanı işlesin.

Allah, Allah Maşallah

Bu iyi niyetli, dua niteliğindeki söyleri duyan akraba, komşular yanlarında birer hediye ile gelirler hediyeleri balkona gerilen ipe asarlar. Bu hediyeler ; havlu, mendil, sarık, kuşak,basma, kumaştan oluşur. Askıya asılanlar ustalar arasında paylaşılır. Allah bin bereket versin derler ve ev sahibi ile helalaşarak ayrılırlar.Evinin kapsı penceresi ve diğer eksiklikleri tamamlandıktan sonra oğlan babadan ayrılır.

Baba evinden ayrılırken , hüzün ve mutluluk birlikte yaşanır.Ayrılacak oğlan ile gelin kendilerine ait eşyaları hazırlarlar.Ana ile baba birkaç çuval un, tas tabak, helke ,haranı, kazan, sitil yatak, yorgan , kilim çul, balta, tahra,oklava,senit, saç, çevirgeç,koyun, keçi, inek, dana gibi malları oğluna verirler. Bazı ailelerde torunlarına dahi mal verilir.Geleceğe yönelik bağışlarda bulunulur.Baharın doğacak buzağı veya baharın doğacak üç kuzu, beş oğlak senin denir.Bu sözler senettir, zamanı geldiğinde yerine getirilir. Verilen mallar yeni eve taşınır ev döşenir.Akşam yemeği baba evinde yenir. Baba, ana ,oğlan ,gelin, torunlar bir birleri ile helalaşırla hayır dualarla baba evinden ayrılırlar.Yeni ev sahibi olan oğlan ana, baba ve akrabalara yemek verir, dua veya mevlit okutur.Artık ailesinin geçimini sağlayan yeni bir aile köyde kendi yerini almıştır.