Derleyen: Öğretmen Hasan Akçay

                  

GELENEKLERİMİZ

 
Gelenek: Bir şeyi eskiden görüldüğü gibi, atalarımızın yaptığının aynısını yapma alışkanlığı. Bir toplulukta eskiden beri yapıla gelen saygın davranışların kuşaktan kuşağa iletilmesi, kültürel davranışlar. Bazı geleneklerin yaptırım gücü vardır.

Bir iş bittiği zaman,”Düşmanın ömrü bu kadar olsun”

Yemek yenilen sofraya rast gelinilirse, afiyet olsun denir.Yemek yiyenler, buyur sende ye, kaynanan seviyormuş derler.

Cenaze evine yemek götürülür. Cenaze evinde ve yakınında televizyon, radyo dinlenmez. Eğlence düzenlenmez.

Kaybolan hayvanı kurtlardan korumak için ,kurt ağzı bağlanır.(Kurtağzı bir biçağa dua okunarak bağlanır.) 

Kadınlar erkeklerin önünü kesip geçmez. Erkeğin geçmesini bekler. Erkeğin önünü keser geçerse uğursuzluk getireceğine inanılır.

Kadınlar yabancı erkeklerle sofraya oturmazlar.

Erkekler babanın yanında çocuklarını sevmezler.

Erkekler hanımlarının adını söylemezler.(bizimki, Köroğlu, hanım, avrat, bacın, sizin kız v.b. ifadeler kullanılır.)

Malım mülküm var denilmez. Elimin artığı denir.

Bayram namazı kılındıktan sonra camide bayramlaşılır. Küs olanlar barıştırılır.

Bayram namazından sonra mahalle odalarında yemek yenir.

Yabana giden gelinin kaynatasından köyün gençleri toprak bastı parası alırlar.

Damat donandıktan sonra imam camiye para alır.

Kadın erkeklerin yanında eşege binmez. Eşekte binli ise karşıdan gelen erkeği görürse eşekten iner.

Düğünde, kız evinden kaşık veya herhangi bir eşya çalınır. Kızın gözü ana baba evinde kalmasın diye.

Düğünde bayrak veya damadın ayakkabısı çalınır. (muhabbet için)

Yeni doğan çocuk kırk gün sora yıkanır. Buna kırk çıkarma denir.

Ölen kişinin kırkıncı veya elli ikinci gününde mevlüt okutulur, yemek verilir.

Yeni doğan çocuğa sarı yazma örtülür. Sarılık olmasın diye.

Eve gelen misafir baş köşeye oturtulur. Kışın soba başına oturtulur.

Erkek çocuk doğduğunda kütük atılır.

Yeni doğan çocuk için göbedek dağıtılır.

Aydaş çocuk kökten geçirilir.

Yeni doğan çocuğa sürme çekilir.(çıra isinden)

Her hani bir işin yerine gelmesi için adak adanır, kurban kesilir.

Yeni evin temeli atılırken ve bitiminde kurban kesilir.

Güneş ve ay tutulmasına silah atılır, ezan okunur.

Kesilen tırnaklar toprağa gömülür.

Nazardan korunmak için mavi boncuk ve muska takılır.

Bayram arifesinde ve kandillerde bişi, gofret, lokum bisküvi,şeker dağıtılır.

Gurbete gidenin arkasından su dökülür.(Su gibi aksın gitsin diye)
Otururken eller birbirine bağlanmaz, bağlanırsa nasip kesilir.
Yürüyen çocuğun apalamaya başlaması misafir geleceğine işarettir.
Köpek uluması iyi sayılmaz, birinin öleceği anlamına gelir.
Gece sakız çiğnemek ölü eti yemek olur.
Çok ağlayan çocuğun ağzına babasının ayakkabısı üç defa usul usul vurulur.
 Avını öldürmeyen silahın üzerinden hamile kadın atlatılır, avı öldürsün diye.

DOĞUM VE HAMİLELİK

      
İnsan yaşantısında üç önemli aşama vardır. Bunlar, doğum, evlenme ve ölümdür. Geleneklerimiz kuşaktan kuşağa aktarılarak gelmektedir. Dini inançlar doğrultusunda doğum, evlenme, ölümle ilgili yapılması gerekenler yapıldıktan sonra, gelenek, görenekle ilgili inanışlarımızda yerine getirilmektedir.

Doğumla ilgili;

 Hamile kadının, anne adayının yerine getirmesi gerekenler.

1-Hamile kadın, sahibinin haberi olmadan başkasının malından bir şey alıp yiyemez. Yerse çocuk hırsız olur. Haramzade olur.

2-Tüylü, kıllı şeylere el sürmez. Sürerse çocuk kıllı olur.

3-Güzel çocuk isteyen güzel şeylere bakar. (Kendi güzelse aynaya veya başka güzel kadına bakar.)

4-Çocuğun gamzeli olmasını isteyen, ayva,elma yer

5-Aşerme zamanı anne adayının canının istediği alınıp yedirilir.

  
6-Hamile kadın ölüye bakarsa sarı olur, aydaş olur.

7-Çocuk kırklanırken kırk bardak veya kırk kaşık suya kırk tane taş konur. Kırkı çıksın, temizlensin diye.

8-Doğum yapan kadına loğusa şerbeti içirilir.Palize,sütlü aş yedirilir. İçinin beresini alsın diye.

9-Kız çocuğu için pembe, erkek çocuğu için mavi renkli elbiseler tercih edilir.

10-Çocuğun ilk dişini gören çocuğa hediye alır.

11-Bebeğin göbek kordonu kesildikten sonra 7 ile 9 gün içinde düşer. Göbek kordonu, camiye, okula,ahıra  atılır.                           


12- Bebeği görmeye gelenlerin nazarı değmesin diye gelenden bir parça iplik kopartılır, bebeğin beşiğine konur.

      
13-Yeni doğan çocuğun sağ kulağına ezan, sol kulağına gamet okunur. Çocuğun adı üç sefer kulağa söylenir. Adı konmuş olur.

14-Hamile kadının karnı büyük ve yukarıda ise kız doğuracak demektir.

15-Kadın al yanaklı ve yüzü güzelse erkek doğuracaktır.

16-Gebe kadın için kız kasıkta, oğlan karında olur derler.

17-Aşeren kadın çirkin şeylere bakmaz.

 
18-Doğumdan sonra çıkan eş(son) uzak bir yer gömülür.

19-Aşeren kadına acı, ekşi, baharatlı şeyler yedirilmez.

20-Ekşiye aşeren kız, tatlıya aşeren oğlan doğuracağına işarettir.